تاریخچه عکاسی در ایران
پس از اعلام عکاسی در سال 1839 میلادی با وقفه ای حدود 5 سال یعنی در اواخر حکومت محمد شاه قاجار و اوایل حکومت ناصرالدین شاه، عکاسی وارد ایران شد. آغاز عکاسی در ایران به دوران قاجار و سلطنت ناصرالدین شاه باز میگردد از عکسهای موجود این دوران میتوان به بخشی از راه و رسم زندگی آن زمان پی برد. در بدو پیدایش عکاسی، محدودیتهاى فنى عکسبردارى موجب مىشد تا عکسبردارى از ابنیه و عمارات رونق پیدا کند.تمایل واقعى ناصرالدین شاه به ترویج عکاسى در ایران باعث شد تا در آن دوران تعدادى از محصلان مستعد دارالفنون براى کسب مهارتهاى فنى و اطلاعات هنرى به اروپا اعزام شوند.
دوربینهاى عکاسى نیز تنها در دسترس درباریان خاص که آشنا به فن عکاسى بودند و بیشتر آنها لقب عکاسباشى داشتند قرار مىگرفت. ناصر الدین شاه را از جمله اولین عکاسان ایرانی میدانند. آنچه از یادداشتهای شخصی او به دست آمده نشانگر آن است که وی با روشهای علمی و فنی عکاسی و طرز کار دوربینهای مختلف آشنا بوده و اغلب، از دوربینهای بزرگ با 3 پایه استفاده میکرده است. اولین دستاندرکاران عکاسی در ایران، اروپائیانی ازکشورهای فرانسه، اتریش و ایتالیا بودند که در مدرسه دارالفنون تهران به تدریس مشغول بودند.
مدرسه فنی حرفهای دارالفنون برای تربیت افسران، مهندسان، غیر نظامی، پزشکان و مترجمان توسط امیر کبیر تأسیس شد. اولین مجموعه عکس از آثار تاریخی ایران توسط لوئیجی پشه، سرهنگی از اهالی ناپل درسفر به ایران تهیه شد. نسخه دومی نیز از این مجموعه در همان سال تهیه و برای ویلیام اول، پادشاه پروس فرستاد شد.
هنر عکاسی از گذشته تا به امروز
عکاسی (Photography) از دو واژه یونانی نور و ثبت کردن گرفته شده است. به عمل ثبت تصاویر روی موادی حساس با کمک نور و پرتوافشانی عکاسی گفته میشود اما این فرایند بعدها تغییر شکل داد. سرجان فدریک ویلیام هرشل دانشمند انگلیسی در سال 1839برای نخستین بار از واژه عکاسی استفاده کرد. اولین عکس در آوریل سال ۱۸۲۷، توسط ژوزف نیسفور نیپس مخترع فرانسوی با یک دوربین سوزنی گرفته شد. عکس وی برای ظاهر شدن باید ۸ ساعت در معرض نور قرار میگرفت و پس از مدت کوتاهی نیز نقش تصویر از بین میرفت. و ۳۰ آوریل نیز به نام عکاسی پین هول نامگذاری شده است. عکاسی دارای 3 جنبهٔ علمی، صنعتی و هنری است. عکاسی بهعنوان یک پدیدهٔ علمی متولد شد و بهشکل یک صنعت گسترش یافت و همچنین جنبههای هنری نیز در آن ظهور کرد. صنعت عکاسی روی کاغذ حساس در سال ۱۸۳۹ میلادی بوجود آمد و در سال ۱۸۴۱ میلادی پلاکهای شیشه برای عکاسی اختراع شد.
دستهبندی کلی دوربینهای عکاسی
دوربینهای بدون فانوس:
در این نوع، لنز به وسیله ابزاری به نام مانت ١ ، به بدنه دوربین که از جنس سختی ساخته شده است، متصل میشود.
دوربینهای آنالوگ:
دوربینهای آنالوگ به طور کلی به دوربینی انعکاسی گفته میشود که نور برای رسیدن به منظره یاب آن بایستی توسط آینهای با زاویه ٤٥ درجه، شکستی معادل ٩٠ درجه پیدا کند.
دوربینهای آنالوگ به دو گروه کلی تقسیم میشود.
دوربینهای دیجیتال :
دوربین دیجیتال دستگاهی الکترونیکی است که برای گرفتن عکس و ذخیره آن بجای فیلم عکاسی از حسگرهای حساس به نور استفاده میکند و تصویر گرفته شده توسط سنسور طی چند مرحله به حافظه دوربین برای استفاده فرستاده میشود.در دوربین دیجیتال، تصویربرداری روی فیلم صورت نمیگیرد بلکه توسط یک حسگر حساس انجام میشود.هنر عکاسى در میان هنرهاى کاربردى از ظرافت، دقت و اهمیت خاصى برخوردار است. عکاسى فىنفسه وسیلهاى است که در آفریدن کار هنرى از آن بهره گرفته مىشود. عکاسى در عرصهٔ خلاقیت با هنر وجه اشتراک دارد؛ زیرا هرگونه کار عکاسى با دخالت ماهیتاً با دخالت نیروى تخیل انجام مىشود.هرعکس، حتى یک عکس فورى که تصادفاً گرفته شده باشد،
دوربین های فانوسی:
در این دوربینها، بدنه یا اتاقک دوربین، یعنی فاصله میان لنز و محل قرار گرفتن فیلم، از یک فانوس چرمی آکاردئون شکل تشکیل شده است.
انواع عکاسی
عکاسی اجسام بی جان:
شاخه ای از هنر عکاسی است که به ثبت تصویر از اشیاء بی جان و معمولاً غیر متحرک و اشیا محیط پیرامون می پردازد. عکاسی از اجسام بی جان در حقیقت جزو سبک های مشکل عکاسی محسوب می شود، عکاسان این سبک باید توانایی نورسنجی دقیق را داشته و از ذوق ترکیب بندی بالایی برخوردار باشند. هدف اصلی در عکاسی طبیعت بی جان، بیان ایده و مفهومی خاص، به ساده ترین و روشن ترین شکل ممکنa است.
عکاسی معماری:
شاخه ای از عکاسی است که در آن از آثار معماری و ساختمان ها عکسبرداری می شود.
در عکاسی معماری، دو فاکتور زاویه دید و نوع لنز مهم اند، زیرا معمولاً آثار معماری بزرگ هستند و عکاس هم نمی تواند به اندازهٔ کافی از آن ها فاصله بگیرد.
عکاسی ورزشی:
شاخه ای از عکاسی است که در آن از صحنه های ورزشی و ورزشکاران عکسبرداری می شود. داشتن لنزهای قدرتمندی همچون تله و زوم لازم است. همچنین دوربین هم باید قابلیت استفادهٔ پیاپی شاتر را داشته باشد.
عکاسی نجومی:
شاخه ای از عکاسی است که به وسیلهٔ تلسکوپ و با روش های مختلف از ستارهها و سیارات عکسبرداری می کند. زمان نوردهی این عکس ها معمولاً از چند دقیقه تا چند ساعت، متفاوت است.
انواع سبک های عکاسی
عکاسی از طبیعت:
شاخه ای از عکاسی گفته می شود که گیاهان، جانوران، کوه ها یا صخره ها به نحوی ثبت شده باشند که در آن هیچ گونه اثر مستقیم یا غیر مستقیمی از حضور انسان دیده نشود، گیاهان پرورش داده شده از سوی انسان، راه ها، حیوانات اهلی یا حیوانات وحشی خارج از محیط زیست اصلی خود، هیچ یک در عکس طبیعت نباید حضور داشته باشند.
عکاسی پرتره:
شاخه ای از عکاسی است که در آن از چهرهٔ انسان عکسبرداری می شود. پرتره تنها یک عکس ساده نیست، بلکه نمایانگر افکار، اخلاق و خصوصیات فردی سوژه است.
عکاسی از مناظر:
به عکاسی از جهان پیرامون می پردازد، حضور انسان یا عناصر انسانی، در این سبک محدودیتی ندارد. برای عکاسی از چشم اندازها، عکاسان معمولاً از لنز واید، سه پایه و بسته ترین دیافراگم (11 تا 22) برای بدست آوردن بیشترین عمق میدان استفاده می کنند.
عکاسی حیات وحش:
شاخه ای از عکاسی است که در آن از حیوانات و جانوران عکسبرداری می شود.عکاسان حیات وحش، از لنز تله استفاده می کنند بنابراین عکاسان حیات وحش احتیاج به سه پایه دارند.
عکاسی شب:
به عکاسی در فضای آزاد در ساعات شب گفته می شود. در عکاسی شب، معمولاً از دیافراگم های بسته و زمان های نوردهی طولانی استفاده می کنند.
عکاسی خبری:
عکاسی خبری یا فتوژورنالیسم به عکس هایی گفته می شود که پبام و هدف اصلی آنها خبر رسانی است.
عکاسی صنعتی:
یکی از شاخه های عکاسی می باشد که به سفارش یک سازمان صنعتی صورت می پذیرد و به ثبت فرایندهای تولید ، محصولات ، سازمان کار ، کارکنان و یا تجهیزات سازمانی می پردازد.
عکاسی ماکرو:
شاخه ای از عکاسی است که از نمای نزدیک و بطور معمول از سوژه های کوچک عکسبرداری می کند.